در دنیای تکنولوژی محور امروزی، اینترنت بخش عظیمی از زندگی ما را احاطه کرده است. اینترنت و فضای مجازی نیز نقش پر رنگی در تغییر و تحولات زندگی مردم، به خصوص زندگی تحصیلی دانش آموزان داشته است. آموزش استفاده صحیح از اینترنت و فضای مجازی به دانش آموزان یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین آموزش‌هایی است، که بهتر است تمامی دانش آموزان دختر و پسر پیش از آنکه به اینترنت دسترسی پیدا کنند فرا بگیرند.
چه به منظور انجام کاری و چه با هدف یادگیری مطلبی، اینترنت می‌تواند برای دانش‌آموزان بسیار موثر واقع شود. البته اگر از نحوه استفاده درست آن اطلاع داشته باشند! والدین و معلمان نقش مهم و پر رنگی را در این دست از آموزش‌ها به فرزندان و دانش‌آموزان خود دارند. اما پرسش مهم اینجاست که چطور استفاده صحیح از اینترنت و فضای مجازی را به دانش آموزان آموزش دهیم؟ چه راهکارهایی در مسیر آموزش نحوه صحیح به کار بردن اینترنت وجود دارد که والدین و معلمان باید بدانند؟
در ادامه همراه ما باشید تا آموزش استفاده صحیح از اینترنت و فضای مجازی به دانش آموزان را در ۵ مرحله یاد بگیریم.
مزایای استفاده از اینترنت و فضای مجازی برای دانش آموزان چیست؟
فضای مجازی و اینترنت بر خلاف آنچه که در تصور بسیاری از ما هست، تنها موجب تخریب و از بین رفتن زندگی فردی و اجتماعی دانش آموزان نمی‌شود. بلکه به دلیل مزایای بسیار زیادی که دارند، می‌توانند مزایای خوبی با خود به همراه دارند.
اگر از اینترنت و فضای مجازی به خوبی استفاده کنید، از مزایای زیر بهره‌مند خواهید شد:
- ارتباط مستمر با مدارس و معلمان
- وسیع شدن دامنه و اطلاعات آموزشی
- امکان ارتقاء مهارت‌های فنی و نوآوری در آموزش
- دسترسی آسان و سریع به منابع آموزشی رایگان و معتبر
- امکان برقراری ارتباط و تعاملات آنلاین با افراد سرشناس
معایب استفاده از اینترنت و فضای مجازی برای آموزش دانش آموزان چیست؟
در مقابل هر مزیت و نکته قوتی که یک فناوری جدید دارد، معایب و ریسک‌هایی وجود دارد که می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری را با خود به همراه داشته باشد. از جمله معایبی که استفاده از اینترنت و فضای مجازی می‌تواند در آموزش دانش آموزان داشته باشد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش ارتباطات اجتماعی
- از دست دادن تمرکز در مطالعه
- وابستگی افراطی به دنیای مجازی
- افزایش فشارهای روانی بر روی دانش آموزان
- افزایش تمایل به تقلید ناصحیح و غلط از محتواهای آنلاین
- افزایش احتمال دسترسی دانش آموزان به منابع و محتواهای نامناسب
- افزایش احتمال انتشار اطلاعات شخصی یا مواجه شدن با تهدیدات ورود به حریم شخصی
آموزش استفاده صحیح از اینترنت به دانش آموزان در ۵ مرحله!
ما می‌خواهیم به شما به عنوان والدین و یا یک معلم دلسوز آموزش دهیم که چطور در ۵ قدم ساده و بدون نیاز به هیچ امکانات خاصی، استفاده صحیح از اینترنت و فضای مجازی را به دانش آموزان خود یاد دهید.
قدم اول را شما بردارید.
قدم اول را خودتان بردارید و کودک و نوجوان محصل خود را با اینترنت آشنا کنید. سایت‌ها و برنامه‌هایی که جنبه بازی، سرگرمی و یا آموزشی و علمی دارند را به او نشان دهید. این کار باعث می‌شود که او با بخش‌های مثبت فضای مجازی و اینترنت آشنا شود. در ادامه با توجه به علاقه‌مندی‌های او، سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مجاز و مرتبط با سلیقه او را معرفی کنید.
در ضمن در اوایل دوره آموزش استفاده صحیح از اینترنت و فضای مجازی، در کنار کودکان و دانش آموزان خود حضور داشته باشید و بر اعمال او نظارت غیر مستقیم داشته باشید. چرا که اگر به صورت مستقیم در گشت و گذار فرزندتان در اینترنت دخالت کنید، پنهان کاری و عدم اعتماد را به او آموزش خواهید داد!
استفاده از ابزارهای آنلاین و آموزشی
دانش‌آموزان را تشویق کنید تا از ابزارهای آنلاین و اپلیکیشن‌هایی استفاده کنند که متناسب با نیازشان باشد. این کار باعث می‌شود تا آن‌ها سنجیده‌تر فکر کنند، دقت بیشتری در جستجوهای خود به خرج دهند و با هدف آموزش صحیح خودشان از اینترنت استفاده کنند.
استفاده از اینترنت و فضای مجازی چه به منظور آموزش و چه به منظور انجام کاری، می‌تواند اعتیاد آور باشد. پس بهتر است با یک برنامه مدیریت شده و محدود کننده، فعالیت دانش آموزان خودتان را تحت نظر داشته باشید تا از اعتیاد به رایانه‌ها و فضای مجازی جلوگیری به عمل بیاورید.
ابزارهای آنلاین و اپلیکیشن‌های آموزشی منجر می‌شوند تا دانش‌آموز درگیر یادگیری مجازی شود و به طور پیوسته و قدم به قدم آموزش را تجربه کند. از این طریق است که آن‌ها با استفاده درست و بجا از اینترنت و فضای مجازی، می‌توانند به طرز چشمگیری پیشرفت کنند.
جست و جوی مرتبط با نیاز دانش آموز را به او آموزش دهید.
اینترنت دریای عظیم و عمیقی از اطلاعات و دانش‌هایی رایگان در مورد همه چیز است. از این رو استخراج اطلاعاتی مورد نیاز برای هر هدفی، نیازمند جست‌و‌جوی صحیح، دقیق و بهینه است تا از اتلاف وقت جلوگیری شود.
به کودکان و دانش‌آموزان نحوه صحیح استخراج منابع و اطلاعات را با جست و جوی صحیح و مرتبط با نیازشان را، آموزش دهید تا به راحتی به آنچه که می‌خواهند برسند. دانش‌آموزان را با سایت‌ها و اپلیکیشن‌هایی آشنا کنید که می‌توانند با استفاده از آن‌ها به مقاله ها، کلیپ‌های آموزشی و دوره‌های آموزشی مختلف دسترسی داشته باشند و از آن‌ها استفاده کنند.
ایجاد انجمن دانش‌آموزی برای یادگیری مجازی
اینترنت تنها محلی برای جست‌و‌جو و استخراج اطلاعات نیست، بلکه می‌توان از آن برای برقراری ارتباط نیز استفاده کرد. می‌توانید در فضای مجازی انجمنهای دانش‌آموزی تشکیل دهید تا آن‌ها درمورد موضوعات مختلفی مانند تحصیل، تفریح و موضوعات دیگر بحث کنند و از تجربیات و دانش یکدیگر استفاده کنند. در این میان خودتان هم می‌توانید در جلسات آموزش آنلاین انجمن‌ها شرکت کنید و بر کودکان و دانش آموزان خود نظارت داشته باشید.
فضای مجازی و اینترنت فضایی آسیب زا و خطرناک نیست. بلکه محلی برای رشد و پیشرفت دانش آموزان و کودکان شماست. تنها لازمه رشد و پیشرفت آن‌ها، آموزش استفاده صحیح و درست از اینترنت و فضای مجازی به دانش آموزان می‌باشد!
خطرات مجازی درنظر بگیرید!
همانطور که گفته شد اینترنت دریای وسیعی از اطلاعات است و در این میان، خطراتی نیز کاربران را فارغ از سن و جنسیتشان تهدید می‌کند. به کودکان احتمال رخ دادن کلاهبرداری‌ها و ریسک‌های احتمالی، که در اثر استفاده بی مورد از اینترنت اتفاق می‌افتند را به طور کامل توضیح دهید. در واقع بهتر است تا با یک دید باز و آگاهی کامل به فرزندتان، دسترسی استفاده از فضای مجازی و اینترنت را به او بدهید. مطمئن شوید که آن‌ها درباره خطرات به اشتراک گذاری اطلاعات شخصی‌شان اطلاعات کافی را دارند و از این امر خودداری می‌کنند.
چطور از آسیب‌های اینترنت و فضای مجازی جلوگیری کنیم؟
شما به عنوان یک پدر، مادر و یا معلم دانش آموزان و کودکان کم سن و سال، وظیفه دارید تا نحوه صحیح یادگیری و آموزش از طریق اینترنت و فضای مجازی را به آن‌ها به خوبی یاد دهید.
اما در برخی موارد مانند دسترسی پیدا کردن به یک سایت با محتوای نامناسب و یا به اشتراک گذاری اطلاعات شخصی، مضراتی از اینترنت است که تنها با مدیریت والدین و معلمان از آن‌ها جلوگیری می‌شود. ۳ اقدامی که در جلوگیری از بروز خطرات ناشی از استفاده ناصحیح از اینترنت و فضای مجازی نقش دارند، عبارتند از:
- به فرزندان و دانش آموزانتان خطرات به اشتراک گذاری اطلاعات شخصی را در میان بگذارید.
- دسترسی به سایت‌ها و اپلیکیشن‌های نامناسب برای فرزندان و دانش آموزان خود را ببندید.
- با نظارت درست بر فعالیت مجازی آن‌ها، از انتشار اطلاعات شخصی‌شان جلوگیری کنید.
توصیه‌های پایانی
اگر کودکتان اشتباهی مرتکب شد و به درستی از اینترنت و فضای مجازی استفاده نکرد، سعی کنید دوستانه و منطقی به او توضیح دهید که:
- چرا کارش اشتباه است.
- چه اقدام دیگری را بهتر بود که انجام دهد.
- چه روشی را بهتر است همیشه استفاده کند تا از آسیب‌های فضای مجازی در امان بماند.
اینگونه شما نه تنها قدمی برای آموزش صحیح استفاده از اینترنت و فضای مجازی به دانش آموزان را برداشته‌اید، بلکه از پنهان کاری و مخفی کاری در آینده نیز جلوگیری خواهید کرد.
با ایجاد محدودیت‌های مدیریت شده و نظارت صحیح بر اعمال دانش آموزان و فرزندانتان هنگام استفاده از اینترنت و فضای مجازی، از آسیب‌های احتمالی در این زمینه پیشگیری کنید.
