بدون شک نقش مدرسه در تربیت دانش آموزان بسیار پر رنگ است؛ بعد از خانواده اولین نهادی که کودک به صورت رسمی با آن آشنا می‌شود مدرسه است؛ برخی از کودکان برای اولین بار در مدرسه دوست پیدا می‌کنند و از آنجا که ویژگی‌های شخصیتی کودکان در سنین مدرسه رشد یافته تر است؛ تاثیر دوستان، معلمان و مدیران مدرسه بر آن‌ها بیشتر است.
مدرسه چیست؟
مدرسه جایی است که کودکان پس از خانواده، زندگی اجتماعی را تجربه می‌کنند و یاد می‌گیرند چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنند. در مدرسه دانش‌آموزان علاوه بر درس خواندن، رفتارهای اخلاقی، مسئولیت‌پذیری و همکاری را نیز می‌آموزند. نقش معلمان و فضای مدرسه در شکل‌گیری شخصیت و تربیت اخلاقی و اجتماعی کودکان بسیار مهم است.
تربیت کودکان از چه سنی آغاز می شود؟
از نظر آلبرت بندورا کودکان از طریق تقلید کردن و مشاهده بسیاری از اصول اخلاقی را فرا می‌گیرند؛ از آنجا که دانش آموزان بخش عمده‌ای از وقت خود را در مدرسه می‌گذرانند و الگوهای آن‌ها با ورود به مدرسه افزایش پیدا کرده و علاوه بر پدر، مادر و خواهر و برادر، معلم، مدیر و سایر متولیان آموزشی و دوستان به این الگو ها اضافه شده اند؛ نقش مدرسه در تربیت کودک بسیار پر رنگ می‌شود. ضمن اینکه باید یادآور شویم که سن ورود به مدرسه در ایران هفت سالگی بوده و سن ۷ تا ۱۲ سالگی حساس ترین دوره تربیتی است و بعد از این سن شخصیت کودک تقریباً شکل گرفته است؛ از اینجا نقش مدرسه در تربیت مشخص می‌شود و در نتیجه تمامی متولیان آموزشی باید خود را موظف به حفظ اصول اخلاقی نمایند تا دانش آموزان از آن‌ها به خوبی الگو بگیرند.
برای مطالعه اهمیت تربیت دانش آموزان ۶ تا ۱۲ ساله کلیک کنید.
علاوه بر تقلید، کودکان اصول اخلاقی و برخی مهارت‌ها را به صورت ضمنی نیز فرا می‌گیرند؛ به همین سبب پیشنهاد می‌شود تا به محتوای آموزشی که در اختیار دانش آموزان قرار می‌گیرد؛ توجه ویژه‌ای شود و در محتوای آموزشی استفاده از حکایت‌های پند آموز و ضرب المثل‌ها گنجانده شود. پس می‌توان گفت که بخشی از تربیت دانش آموزان در مدرسه به محتوای آموزشی ارائه شده بستگی دارد.
نقش مدرسه در تربیت اخلاقی دانش آموزان
تربیت ابعاد گوناگونی دارد که نقش مدرسه در تربیت اخلاقی، اجتماعی و سایر ابعاد کاملا مشهود است.
معلمان توصیه می‌شود تا در برابر دانش آموزان اصول اخلاقی را به بهترین نحو ممکن رعایت نمایند؛ زیرا دانش آموزان به صورت مستقیم از رفتار معلمان الگو می‌پذیرند.
اتحاد خانواده و مدرسه نیز نقش زیادی را در تربیت اخلاقی دانش آموزان ایفا می‌کند؛ اگر خانواده و مدرسه با هم در یک سو نباشند کودک دچار تعارض می‌شود.
از طرفی معلمان باید هنجارها و ناهنجاری‌های اخلاقی را به خوبی برای دانش آموزان شرح دهند؛ مشاهده شده است که برخی از بزهکاری‌ها که در بین برخی از نوجوانان رخ می‌دهد به این دلیل است که نوجوانان در کودکی با هنجارها و ناهنجاری‌های اجتماعی به خوبی آشنایی پیدا نکردند.
نقش معلم در تربیت دانش آموزان چیست؟
معلمان می‌توانند جدای از کتاب‌های درسی دانش آموزان را با کتاب‌های مفید در زمینه اخلاق آشنا نمایند؛ دقت نمایید کتاب‌هایی که به کودکان معرفی می‌نمایید با سن آن‌ها در تناسب باشد و در قالب داستان‌‌ها و حکایات مفید اصول اخلاقی را به آن‌ها آموزش داده شود.
معلمان می‌توانند به روش قصه گویی نیز اصول اخلاقی را به کودکان آموزش دهند.
نقش مدرسه در تربیت اجتماعی کودک چیست؟
یکی دیگر از ابعاد بسیار مهم در تربیت، تربیت اجتماعی است که نقش مدرسه در تربیت اجتماعی بسیار پر رنگ است؛ البته نقش مطبوعات، رسانه‌ها مانند رادیو و تلویزیون را نیز در این نوع تربیت باید پر رنگ دانست.
سن شروع مدرسه سنی است که در آن، خود میان بینی کودک کاهش پیدا کرده و کودک با مفاهیمی چون ایثار، از خودگذشتگی و غیره آشنا می‌شود؛ در نتیجه این دوره یعنی دوره ۶ تا ۱۲ سالگی بهترین دوره‌ای است که می‌توان به کودک مفاهیمی چون استقلال، ابراز وجود، همکاری، نوع دوستی، رقابت صحیح و هویت جویی و غیره را آموزش داد و نقش مدرسه در تربیت صحیح را موثرتر نمود.
معلمان می‌توانند با روش‌های آموزشی غیر مستقیم این مفاهیم را به کودکان آموزش دهند. به عنوان مثال از طریق بازی‌های گروهی می‌توان مفاهیمی چون همکاری را به کودکان آموزش داد.
با مسئولیت دادن به دانش آموزان می‌توان حس مسئولیت پذیری را در آن‌ها پرورش داد؛ به عنوان مثال می‌توان یکی از دانش‌آموزان را مسئول آماده کردن تجهیزات ورزشی در زنگ ورزش نمود و یا دانش آموز دیگری را مسئول ساکت کردن بچه‌ها در زمان نبود معلم نمود. دقت نمایید که این مسئولیت‌ها باید در بین تمامی دانش آموزان تقسیم شود و هر دانش آموز در هر دوره مسئولیت خاصی را برعهده بگیرد.
نتیجه گیری در خصوص نقش مدرسه در تربیت دانش آموزان
با توجه به مطالب بیان شده در سرتیترهای قبل، نقش مدرسه در تربیت دانش آموزان غیر قابل انکار است. مدرسه در تمامی ابعاد شخصیتی دانش آموزان مانند اجتماعی، فردی، اخلاقی، دینی و غیره تاثیر بسزایی می‌گذارد.
برای اینکه معلمان و متولیان آموزشی بتوانند تاثیر مثبت و چشم گیری در تربیت دانش آموز داشته باشند توصیه می‌شود که با اصول روانشناسی و تربیتی آشنایی پیدا کنند.
