طرح و ایده پارک علم و خلاقیت در تابستان ۱۳۹۷ ارائه شده و با تلاش و کوشش فراوان ، شرایط لازم برای بهره برداری حداکثری دانش آموزان فراهم آمده و در هفته ابتدایی مهرماه با حضور دانش آموزان و مدیریت مجموعه افتتاح و به بهره برداری رسید.
اهداف گسترده و متنوعی برای این فضا در نظر گرفته شد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
پارک علم و خلاقیت محلی برای پرورش و شکوفایی استعداد فرزندان شما
اهداف پارک علم و خلاقیت
مجموع فعالیت ها و برنامه ریزی های صورت گرفته در این فضا با دوهدف کلی تدوین می گردند:
- آشنایی بیشتر و ملموس تر دانش آموزان با مباحث مطرح شده در کتب درسی به ویژه کتاب علوم
- افزایش مهارت ها و توانایی های عملی دانش آموزان در زمینه ها و رشته های مختلف
لذا در راستای اهداف ذکر شده اقدامات زیر صورت گرفت:
- گردآوری گونه های جانوری مختلف از جمله پستانداران، پرندگان و آبزیان
- گردآوری انواع خاک ، شن ، ماسه و بسترهای کشت گوناگون
- گردآوری بیش از ۵۰ گونه بذر و دانه ی مختلف جهت معرفی مصارف دارویی ، خوراکی و نحوه کشت و پرورش
- فراهم سازی قریب به ۵۰ متر مربع بستر کشت جهت انجام فعالیت کشاورزی توسط دانش آموزان
- گردآوری بیش از ۲۰ گونه گیاه آپارتمانی و زینتی جهت معرفی و بیان شرایط نگهداری و تکثیر آن ها
- آماده سازی فضایی کنترل شده به لحاظ دما و رطوبت جهت انجام عمل نشاء گیری و رشد و تکثیر گیاهان خاص
- فراهم سازی برخی گیاهان کاربردی به لحاظ مصرف دارویی ، دمنوش و عرقیات
- گردآوری بیش از ۵۰ گلدان دیواری ، به منظور اجاره دهی به دانش آموزان جهت انجام امور کشت و کشاورزی
( با برنامه ریزی های صورت گرفته ، تمامی کلاس ها از تمامی پایه ها ، به صورت هفتگی از این فضا و امکانات پارک علم و خلاقیت استفاده می کنند. )
بررسی مزایای پارک علم و خلاقیت در مدرسه پیشرو:
همه ما می دانیم که مدارس، تا چه میزان در آینده فرزندانمان تاثیر دارند.در واقع بهترین مدارس با بهره گیری از روش های مختلف، تمام تلاش خود را برای پرورش دانش آموزان برتر انجام می دهند. در تمام دنیا یکی از شاخص های مهم آموزش، محیط آموزش می باشد که می تواند روند یادگیری را بهبود بخشد.
در واقع ما به عنوان والدین همیشه با خواندن کتاب های آموزشی مختلف، مقالات متفاوت و کمک گرفتن از مشاور در حال جستجوی روش های جدیدی برای تثبیت آینده فرزندانمان هستیم.دوست داریم فرزندی داشته باشیم که بتواند با چوب چیزهای زیبایی بسازد، دوست داریم فرزندی داشته باشیم که به محیط زیست احترام بگذارد، دوست داریم فرزندمان احساس خوب کاشتن یک گیاه را لمس کند. اما با توجه به تحقیقات دانشمندان و تجربیاتی که در این زمینه به دست آورده ایم، آموزش موضوعاتی از این قبیل در خانه کار بسیار دشواری است. والدین بسیاری را مشاهده کرده ام که دوست داشته اند کاشتن گل و گیاه را در منزل به فرزندانشان آموزش دهند، و در حالیکه در منزل گلهای زیادی داشته و روزانه با اشتیاق فراوان این کاررا انجام داده اند، ولی فرزندشان برای یادگیری علاقه ای نشان نداده است.
خوشبختانه، با بررسی ضعف های آموزشی و تحقیق بر روی میزان اثربخشی، یادگیری موضوعاتی از قبیل گیاه شناسی و کاشت گل و گیاه، جانور شناسی، سفالگری،نجاری و کار با چوب،مجسمه سازی و کدنویسی بر روی توانایی های دانش آموزان، در سال ۱۳۹۷ فضای آموزشی مفرحی با عنوان پارک علم و خلاقیت در مدرسه تمام هوشمند پیشرو با هدف ایجاد علاقه و انگیزه در محیط آموزشی، مناسب با استانداردهای روز جهانی پایه گذاری کرده ایم. تمامی دانش آموزان در تمامی پایه ها هفته ای یک روز می توانند از پارک علم و خلاقیت استفاده کنند، همچنین در زنگ های تفریح نیز دانش آموزان می توانند از امکانات پارک بهره مند شوند.
کارگاه کشاورزی پارک علم و خلاقیت
طی زنگ های کشاورزی انواع روش های تکثیر، شرایط نگهداری گیاهان مختلف و انواع روش کاشت، به مرور اطلاعات مرتبط و مفید در این زمینه به آن ها منتقل گردد.
همراه با فرآیند اجاره دهی گلدان به دانش آموزان هر ماه گلدان برتر انتخاب و مستاجر نمونه برگزیده می گردد. معیار این انتخاب ها در رعایت نظم و نظافت محیط، گلدان مرتب و تمیز، گیاهانی با شرایط مناسب، آبیاری صحیح و …. خواهد بود.
طی زنگ های کشاورزی دانش آموزان با پرداخت مبلغی مشخص از واحد پولی مدرسه، می توانند گلدان و بستر کشتی را به مدت یک ماه در اختیار بگیرند و در حقیقت اجاره کنند همراه با آن مستاجر حق انتخاب از بین گونه های مختلف بذر را خواهد داشت تا با کاشت و نگهداری و مسئولیت پذیری آن ها عملا فعالیت کشاورزی خود را آغاز کنند. به هنگام تحویل گادان ها توضیحات لازم در خصوص نحوه کاشت و شرایط نگهداری و آبیاری مناسب بذر و گیاه بر آن ها منتقل می گردد.
آزمایشگاه پارک علم و خلاقیت
دانش آموزان در گروه های سه نفری و با در اختیار داشتن ابزار و تجهیزات مورد نیاز در این زمینه ها، به ساخت ربات و تولید فراورده های شیمیایی کاربردی می پردازند.
همچنین این فضا، با توجه به علاقه مندی و یا تجربه قبلی دانش اموزان اقدام به تشکیل گروه های کسب و کار کرده تا ضمن کسب تجربه و مهارت و همینطور تقویت روحیه همکاری و کار گروهی و با فعالیت های اقتصادی نیز به شکل کاملا ملموس آشنا شوند و در کنار درک مفهوم واقعی سود و زیان و ارزش افزوده با کسب سود مالی هر چند اندک، به خودباوری و اعتماد به نفس حقیقی برسند.
در راستای انعطاف پذیری بیشتر فرایند تدریس و فعالیت های دانش آموزان در بخش های مختلف پارک تخته وایت برد و کارگاه و نیکمت و صندلی فراهم شده تا وابسته به نیاز دانش آموزان و معلمان بتوانند در تمامی بخش های پارک از آن ها استفاده کنند.
اتاق آزمایشگاه نیز در پارک علم و خلاقیت گنجانده شده . این اتاق با ظرفیت ۲۵ نفر مجهز به ویدئو پروژکتور و اسمارت برد بوده و دانش آموزان می توانند به صلاح دید مربی خود در این فضا فعالیت های خود را پیش بگیرند.
مشارکت گروهی team working در پارک علم و خلاقیت:
مهمترین مزیت کارهای عملی برای دانش آموزان، شرکت در کار گروهی (team working) می باشد. شعار مدرسه پیشرو نیز تاکید فراوان بر روی مزیت کار گروهی دارد” اگر به من درس بدهی فراموش می کنم، اگر مشارکتم بدهی یاد می گیرم” دوباره و دوباره تاکید می کنم که مشارکت گروهی چه تاثیر فوق العاده ای در پیشرفت دانش آموزان دارد. در کشور ژاپن که به عنوان یک کشور متمدن شناخته شده است، اکثر دانش آموزان توانایی انجام کارهایی از قبیل سفالگری، نجاری، ساخت بازیهای کامپیوتری و اپلیکشن، ساختن ساعت و… را دارند و دروس خود را با شرکت در کارهای گروهی یاد می گیرند. پارک علم و خلاقیت، فضای مناسبی را در اختیار دانش آموزان قرار می دهد تا بتوانند با مشارکت گروهی در کارهای عملی و همچنین انجام کارهای عملی در محیطی به غیر از کلاس درس، مهارت های کاربردی لازم در زندگی را کسب کنند.
ایجاد انگیزه و استعدادیابی در پارک علم و خلاقیت:
تصور کنید که دانش آموزان برای یادگیری یک مهارت خاص به محیطی می روند که می توانند در آن همه چیز را لمس کنند و یاد بگیرند، من از کلاس درس صحبت نمی کنم، بلکه از یک مکان جذاب آموزشی با عنوان پارک علم و خلاقیت برای شما سخن می گویم.
مادامی که دانش آموزان برای یادگیری هر چیزی در کلاس درس خود بمانند،قطعا میزان بازدهی در زمینه یادگیری و نشان دادن استعدادشان کاهش می یابد، ولی با عوض شدن محیط آموزشی، آن هم با عنوان پارک ( همانطور که می دانیم پارک محیطی است که همه کودکان به آن علاقه دارند) شک نکنید که دانش آموزان با انگیزه و اشتیاق بیشتری برای یادگیری آماده می شوند .در هر جایگاه و سنی که باشیم، می دانیم که انگیزه می تواند چه اثراتی بر روی توانایی های انسان ها بگذارد.
آنچه که در پارک علم و خلاقیت به کودکان ارائه می گردد:
- کدنویسی و طراحی اپلیکیشن
- انجام آزمایشات شیمی
- سفالگری
- نجاری و مجسمه سازی
- باغبانی و کاشتن گل و گیاه
- آشنایی با پرندگان و حیوانات
مشاهده گالری پارک علم و خلاقیت
در اینجا به بررسی مزایای تعدادی از موضوعات بالا خواهیم پرداخت تا بتوانیم آگاهی بیشتری نسبت به ضرورت یادگیری و آموزش این قبیل موضوعات برای فرزندانمان کسب کنیم. با توجه به اهمیت یادگیری کدنویسی، در مقاله ای جداگانه مزایای آن را بررسی کرده و در سایت مدرسه پیشرو در اختیار شما قرار داده ایم.
سفالگری و مزایای آن برای کودکان:
لاک پشت کوچک و زیبای کودک شما به رنگ بنفش در کلاس سفالگری، چیزی بیشتر از یک موفقیت است. شاید نمی دانیم که سفالگری چیزی هایی بیشتر از یک فعالیت هنری ، به فرزند شما ارائه می دهد. سفالگری می تواند زندگی فرزند شما را به روش های مختلف از تقویت عزت نفس تا تقویت قوای جسمانی غنی سازی کند.
ویژگی تسکین دهنده خاک رس دوست داشتنی:
جالب است که خاک رس می تواند ساعت ها علاقه و اشتیاق کودکان را به خود جلب کند و به آنها آرامش دهد.اگر از کلاس های سفالگری کودکان بازدید کنید، حتما متوجه خواهید شد که آنها تمایل دارند که ساکت باشند، زیرا مشغول خلق یک اثر هنری هستند. حتی کودکانی که بیش فعال تلقی می شوند می توانند مجذوب خاک رس شده و روی خلق یک اثر هنری تمرکز کنند. درواقع ویژگی تسکین دهنده و آرامش بخش خاک رس تا حدی کودکان را درگیر می کند که تخیل و تصور لازم برای خلق یک اثر در ذهن آن ها پدیدار می گردد. چه چیزی برای والدین خوشحال کننده تر از زمانی است که کودکان آنها می توانند با استفاده ار تصویر سازی و تخیل چیزی را خلق کنند.
بهبود خلاقیت:
وقتی فرزند شما به جای رنگ سبز سنتی، رنگ بنفش را برای لاک پشت انتخاب می کند،خلاقیت بزرگی پشت تصمیم او بوده است. به احتمال زیاد ما نمی توانیم یک لاک پشت بنفش را در استخر محلی خود یا در کنار دریا یا رودخانه پیدا کنیم، ولی سفالگری این توانایی را به فرزند ما می دهد تا فراتر از هنجارهای معمولی فکر کند. نگهداشتن خاک رس برای انگشتان کوچک آنها سخت نیست و آنها می توانند به راحتی آن را به شکل دلخواه خود فرم دهند.خیلی شگفت زده می شویم وقتی بدانیم با سفالگری، کودکان به سرعت متوجه اشتباهاتشان می شوند و سریع آن را به شکل یک توپ درآورده و دوباره شروع می کنند. چهره های متمرکز آنها در طول کلاس، نشان می دهد که خلاقیت آنها کاملا درگیر شده است. این خلاقیت ها را می توانیم به شکل دایناسور، کاسه، پرنده و همان لاک پشت زیبای بنفش به راحتی مشاهده کنیم.
تقویت مهارت های حرکتی:
سفالگری با درگیر کردن عضلات دست و ماهیچه کودکان، مهارت های حرکتی آنها را تقویت می کند. وقتی کودکان چیزی را با دست درست می کنند، حتما به این موضوع که دست آنها می تواند چه ابزار قدرتمندی برای آنها باشد، پی خواهند برد. سفالگری به آنها می آموزد که چگونه از مهارت های جرکتی خود به طور همزمان استفاده کنند،زیرا همانطور که می دانیم کار کردن با خاک رس به هماهنگی همزمان دست ها و چشم ها نیاز دارد. یکی دیگر از مزایای بینظیرسفالگری که حتما والدین آن را مشاهده خواهند کرد، این است که کار با خاک رس، دست خط کودکان را بهبود می بخشد.تقویت مهارت هماهنگی چشم ها و دست ها به دانش آموزان این توانایی را می دهد که تکالیف و پروژه های درسی خود را با خط زیباتر و خواناتر انجام دهند.
بهبود و رشد حواس کودکان:
کلاس سفالگری به آرامی حواس کودکان را تحریک کرده و باعث رشد و تقویت حواس آنها می شود. بوی خاک رس و رنگ، حس بویایی آن ها را، دیدن آثار هنری، حس بینایی کودکان را و لمس کردن خاک رس، حس لامسه کودکان را تحریک خواهد کرد.
کلاس سفالگری این فرصت را به کودکان می دهد تا با حرکات و گام های خودشان چیزها را یاد بگیرند و جذب کنند.در کلاس سفالگری کودکان با رشد خودشان هنر را خلق می کنند و همچنین محیط امن کلاس سفالگری باعث می شود تا انها بدون محدودیت وترس رشد کنند.
بهبود عزت نفس:
غیر ممکن است که بتوانی به چهره یک کودک پس از ایجاد و خلق یک گلدان، در کلاس سفالگری لبخند نزنی. آن گلدان ممکن است کمی کج و غیر متعادل باشد و یا فقط از یک طرف رنگ آمیزی شده باشد، اما کودک شما به چیز منحصر به فردی دست یافته است و به آن افتخار می کند. سفالگری عزت نفس فرزند شما را بهبود می بخشد، زیرا به کودکان این امکان را می دهد تا پروژه های خودشان را کنترل کرده و به سرعت، نتایج به دست آمده را مشاهده کنند. هدف سفالگری کمال نیست، بلکه خلق کردن است و فرقی نمی کند که برای رسیدن به آن چند قدم برمی دارند.
خاک رس با کودکان ما بسیار مهربان است و عملکرد بخشنده ای دارد، برای فرم دادن آن، کودکان نیازی به چسب های مختلف ندارند، این عالی نیست؟ باخاک رس کودکان به سرعت درک می کنند که می توانند پروژه های خود را خراب کرده و دوباره ادامه دهند. در وافع عزت نفس آنها، زمانی که آنها می دانند، می توانند تنها با دستان خود چیز منحصر به فرد و سرگرم کنند ای خلق کنند، رشد خواهد کرد.
نجاری و مزایای آن:
کار با چوب یا نجاری مزایای زیادی برای کودک در حال رشد شما دارد. کودکان از سنین چهار سال به بالا می توانند نجاری را آموزش ببینند.
بهبود مهارت های حرکتی (تقویت قوای جسمانی):
همانطور که در بررسی مزایای سفالگری مشاهده کرده ایم، یکی از مهمترین و شناخته شده ترین مزایای نجاری تاثیر آن بر مهارت های حرکتی کودکان است. چه فرزند شما چکش را روی میخ بکوبد، یا از پیچ گوشتی استفاده کند وچه با یک دریل دستی سوراخی را در چوب ایجاد کند، آنها در حال ایجاد هماهنگی بین چشم ها و دست ها هستند که منجر به تقویت اتصالات عصبی در مخچه آنها می شود. در واقع کالیبراسیون یا حرکات دقیق بدن انسان تحت کنترل مخچه می باشد و حرکات ظریف دست در هنگام کار با چوب نیز، با این قسمت از مغز ارتباط پیدا می کند. با تقویت مخچه از طریق نجاری، کودکان در حال یادگیری کنترل اندام حرکتی خود و ایجاد هماهنگی و برقراری ارتباط بین آنها هستند.
خلق آثار سه بعدی:
کار با چوب، این توانایی را به کودکان میدهد تا بتوانند خلاقیت خود را به روش سه بعدی ابراز کنند. کودکان با برداشتن تکه های چوب بصورت تصادفی و اتصال آنها به یکدیگر می توانند یک محصول قابل لمس را طراحی و تولید کنند، که بر خلاف یک نقاشی، این محصول دارای استحکام فوق العاده ای برای جابجایی و حرکت توسط کودکان می باشد.
تقویت مهارت های تصویر سازی و مفهوم سازی:
در حقیقت کار با چوب مهارت های تصویرسازی و مفهوم سازی کودکان را تقویت می کند. وقتی کودکان یک تکه چوب را در دست می گیرند و پیکره ی آن چوب را با چشمان خود مشاهده می کنند، آنها در حال تقویت مهارت تصویر سازی خود هستند. آنها هر روز اشیاء را می گیرند و با دقت آنها را مشاهده می کنند تا متوجه شوند که چگونه می توانند آنها را به یک اثر هنری تبدیل کنند، سپس از ابزارهایی برای ساختن تصور و خیال خود استفاده می کنند، که در حقیقت این همان مفهوم سازی است که از طریق کار با چوب یا نجاری آموزش داده می شود.
تقویت مهارت های ریاضی و علوم:
نجاری، همچنین درک مهارت های اساسی از اصول ریاضی و علوم را به کودکان آموزش می دهد. با اندازه گیری و مقایسه ابعاد، کودکان می توانند مفاهیم طول،عرض، عمق و ارتفاع را به خوبی درک کنند. و با دیدن نیروهای مختلفی که برای فرو کردن انواع میخ ها در یک تکه چوب درمقایسه با یک تکه پلی استیرین لازم است، آنها درک بهتری از بافت های متراکم، چگالی، حجم و جرم اشیاء به دست خواهند آورد.
باغبانی و مزایای آن برای کودکان:
همه ی ما می دانیم که هوای تازه چه تاثیراتی بر روی سلامتی انسان دارد و همچنین می دانیم که کاشتن گل و گیاه چه تاثیراتی بر روی هوای تازه دارد. شاید بهتر است بگویم که کاشتن گل و گیاه، تاثیرات درمانی مفیدی برای انسان دارد.آیا می دانید باغبانی چه مزایای شگف انگیزی برای کودکان ما دارد؟ در اینجا به بررسی تعدادی از مزایای باغبانی برای کودکان خواهیم پرداخت، امیدوارم که برایتان لذت بخش باشد.
باغبانی همه حواس کودکان را درگیر می کند:
وقتی همه ی حواس کودکان تحریک شود، قطعا یادگیری آنها نیز بهتر می شود. با باغبانی، کودکان می توانند انواع خاک، دانه ها و گل ها را لمس و احساس کنند، آنها می توانند رنگ های پرطراوت و سایزهای متفاوت گیاهان را ببینند. آنها می توانند صدای گیاهان، سبزیجات و میوه ها را در حال خرد شدن زیر دندانهایشان بشنوند. و همچنین رایحه های شگفت انگیز گل ها و گیاهان را بو کنند. درگیر شدن همه ی حواس کودکان به آنها اجازه می دهد تا مفاهیم ریاضی و علوم را همراه با باغبانی درک کنند.
باغبانی سالم خوردن را می آموزد:
خوردن غذای سالم برای رشد مغز و سلامتی بدن انسان بسیار حیاتی است. اما اکثر اوقات، راضی کردن کودکان برای خوردن میوه ها و سبزیجات سالم کمی دشوار است. اگر کودک شما، سبزی یا میوه ای را پرورش دهد، شک نکنید که برای چشیدن طعم آن روز شماری خواهد کرد. این کنجکاوی، برای چشیدن طعم سبزی، میوه یا گیاه خودش، ناخودآگاه او را به داشتن تغذیه سالم تشویق می کند. و احساس غروری که از خوردن دسترنج خودش به دست می آورد، باعث می شود تا برای خوردن غذاهای سالم اشتیاق بیشتری پیدا کند. حتما شوکه خواهید شد، وقتی ببینید که کودک شما عاشق خوردن توت فرنگی،تمشک، کلم بروکلی و هویج است.
باغبانی، مفاهیم علمی را به کودکان می آموزد:
در واقع باغبانی، مقدمه ای شگفت انگیز در دنیای علم به ویژه در زمینه های گیاه شناسی، زیست شناسی و شیمی محسوب می شود. وقتی کودکان دانه ای را می کارند، نسبت به فرایندی که قرار است اتفاق بیفتد، فوق العاده کنجکاو می شوند. آنها فرضیات خود را می سازند و رشد روزانه ی گیاه خود را رصد می کنند. کودکان بدون آنکه متوجه شوند، مراحل اصلی فرایند رشد و نمو را یاد می گیرند. باغبانی بطورشگفت انگیزی کودکان را وارد دنیای علم می کند.
باغبانی، مسئولیت پذیری و صبر را به کودکان می آموزد:
باغبانی یک روش عالی برای آموزش مسئولیت پذیری و صبر به کودکان است. کودکان یاد می گیرند تا هر روز با دقت از گیاه خود مراقبت کنند تا به یک گیاه زیبا و سالم تبدیل شود. و همچنین یاد می گیرند تا با صبر و حوصله منتظر رشد و نمو گیاه خود باشند. چقدر جالب است که کودکان بدون اینکه متوجه باشند، هر روز با امید فراوان، انتظار می کشند تا رشد گیاهی را که حکم فرزندشان را دارد با خوشحالی مشاهده کنند.این انتظار باعث می شود تا آنها از لحظه ی کاشت تا جوانه زدن گیاه، هیجان فوق العاده ای را تجربه کنند. برای کمک به کودکان، شما می توانید یک چک لیست تهیه کنید تا کودکان از آن استفاده کرده و مطمئن شوند که هرروز از گیاه خود به خوبی مراقبت می کنند.
باغبانی، مراقبت از محیط زیست را به کودکان می آموزد:
وقتی کودکی گیاهی را می کارد، متوجه خواهد شد که برای اینکه آن گیاه بتواند سالم رشد کند باید از زمین مراقبت کند. وقتی کودکان به این امر مهم آگاه شوند، بهترین و مناسبترین موقعیت فراهم می شود تا در مورد مفاهیمی مانند آلودگی، سموم و دفع سموم، و همچنین بازیافت به آنها آموزش های لازم داده شود. به امید روزی که همه ی کودکان ما عاشقانه مراقب زمین باشند.
با خواندن این مقاله،خیلی بیشتر به اهمیت پارک علم و خلاقیت و مزایای آن در مدرسه پیشرو پی خواهیم برد و همچینن متوجه خواهیم شد که حتی چیزهایی که به نظر ما بی اهمیت جلوه می کنند، تا چه میزان بر روی کودکان عزیز ما تاثیرگزار خواهند بود.