چرا به یک مدرسه، لقب هوشمند بودن داده می‌شود؟ یک مدرسه هوشمند چه امکانات و تجهیزاتی دارد؟ تفاوت مدارس معمولی با مدرسه هوشمند در چیست؟ با گسترش تکنولوژی و کاربرد فناوری اطلاعات و سیستم‌های کامپیوتری در زندگی روزمره ما، مدارس هم درگیر این امکانات پیشرفته شدند. به همین سبب مداری هوشمندی تاسیس شدند که از محیطی مجهز به تکنولوژی‌ها پیشرفته، سیستم‌های کامپیوتری و متدهای آموزشی مدرن و منطبق با تکنولوژی برخوردار بوده و روند تحصیل دانش آموزان را تسهیل می‌کنند.
در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا بیشتر با اهداف و امکانات مدارس هوشمند در ایران آشنا شوید.
مدرسه هوشمند به چه مدرسه ای گفته می‌شود؟
امروزه با پیشرفته علم و مدرنیته شدن و نفوذ تکنولوژی در زندگی روزمره، مدارس هم درگیر این علم و فناوری‌های پیشرفته شدند. همانطور که از نام “مدرسه هوشمند” پیداست، این فضاهای آموزشی از تجهیزات و فناوری‌های هوشمند، الگوی تحصیلی مدارس سنتی را شکسته و محیطی مدرن را به وجود می‌آورند.
در مدرسه هوشمند شیوه تدریس و آموزش به روش‌های متفاوتی با هدف “پیشرفت از طریق یادگیری” اجرا شده که این امر، باعث گسترش برداشت و درک دانش آموزان از زندگی خواهد شد. یکی از مهم‌ترین اهداف یک مدرسه هوشمند، گسترش و پرورش نسلی باهوش و خلاق است که بتواند از زندگی لذت بیشتری ببرد.
اهداف مدرسه هوشمند چیست؟
اهدافی که به دنبال هوشمند سازی مدارس دنبال می‌شوند عبارتند از:
- پیشرفت از طریق یادگیری
- پرورش قدرت معنوی و ذهنی دانش آموزان
- پرورش نسلی خلاق و مسلط بر تکنولوژی‌های مدرن
- توسعه و پرورش فیزیکی، ذهنی، احساسی و معنوی دانش آموزان
- فراهم کردن بستری برای افزایش میزان مشارکت جمعی دانش آموزان
- ایجاد تغییراتی در روش‌های یادگیری بر اساس خلاقیت و افزایش قدرت تفکر
چرا هوشمند بودن مدرسه از اهمیت بالایی برخوردار است؟
دو دلیل مهمی که باعث شده تا مدارس هوشمند از اهمیت بالایی برخوردار شوند، عبارتند از:
- رشد، پیشرفت و تغییر و تحول نظام آموزشی
- تغییر انتظارات والدین و دانش آموزان از مدارس
همچنین استفاده از فناوری در آموزش و پرورش، باعث می‌شود تا:
- کیفیت آموزش بالا برود.
- هزینه‌های آموزشی را کاهش می‌دهد.
- تعامل بین دانش آموزان و معلمان بالا برود.
- دسترسی به منابع آموزشی را افزایش می‌دهد.
چرا مدارس هوشمند؟
مدارس هوشمند چیزی فراتر از استفاده از فناوری‌های پیشرفته برای اهداف آموزشی و یادگیری بوده و از ویژگی‌ها و مزایای زیر برخوردار می‌باشد:
ایجاد تعامل با افراد مختلف در سراسر جهان
فناوری‌های هوشمند به دانش آموزان اجازه می‌دهد تا از هر گوشه جهان در کلاس‌های درس حاضر شوند و با برقراری ارتباط با سایر افراد، روابط و مهارت‌های اجتماعی خودشان را توسعه دهند. یکی از پلتفرم‌های ایرانی که در راستای آموزش از راه دور و هوشمند طراحی شده است، اپلیکیشن شاد می‌باشد.
بهبود کیفیت آموزشی
مدارس هوشمند با بهبود کیفیت آموزشی کمک کرده و یک محیط مناسب و حمایتی را برای دانش آموزان علاقمند به یادگیری فراهم می‌کند.
توسعه و یادگیری مهارت‌های مدرن
مدارس هوشمند به دانش آموزان کمک می‌کند تا مهارت‌هایی مانند نوآوری، تفکر انتقادی، حل مسئله و یادگیری مادام‌العمر را فرابگیرند و توسعه دهند.
صرفه جویی در زمان و تلاش
مدارس هوشمند با ساماندهی و کارآمدتر کردن روند آموزشی، فرآیندهای یادگیری و میزان تلاش برای تعامل در مدرسه را به صرفه‌تر می‌سازد.
افزایش میزان رقابت جویی دانش آموزان
اگر محیط یک مدرسه هوشمند باشد، دانش آموزان را قادر می‌سازد تا با توسعه مهارت‌های فردی و اجتماعی خودشان و تلاش بیشتر برای رشد و پیشرفت، میزان رقابت‌جویی خودشان را بالا ببرند.
افزایش میزان امنیت محیط آموزشی
ویژگی‌های امنیتی و حفاظتی مدارس هوشمند باعث شده تا محیطی ایمن و مطمئن برای آموزش از سوی معلمان و یادگیری از سوی دانش آموزان فراهم شود.
۴ ویژگی یک مدرسه هوشمند
وجه اشتراکی که تمامی مدارس هوشمند برای سرعت بخشیدن به روند تحصیل و همچنین یادگیری دانش آموزان دارند، عبارتند از:
۱. به کار بردن تکنولوژی‌های به روز و مدرن برای یادگیری و سنجش
به کار بردن تکنولوژی‌های پیشرفته و مدرن در مدارس، به دانش آموزان کمک می‌کند تا بتوانند فرآیند یادگیری خود و همچنین روند آزمون و سنجش را بهبود ببخشند. از جمله تجهیزاتی که در راستای هوشمند کردن مدارس به کار می‌روند عبارتند از:
- وسایل آزمایشگاهی مدرن مانند میکروسکوپ
- سیستم‌های صوتی و ویدیویی برای آموزش
- کامپیوتر و لپ‌تاپ
- پروژکتور
- اینترنت
۲. درگیر کردن دانش آموز در روند آموزش
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی مدارس هوشمند، دخالت دادن دانش آموز در روند آموزش است. به عبارتی معلم از حالت متکلم وحده خارج شده و تنها فردی نیست که وظیفه آموزش را بر عهده دارد؛ بلکه دانش آموزان هم در روند آموزش درگیر هستند و گاهی با ارائه‌های درسی کوچک و ساده، در فرآیند آموزش دخالت داده می‌شوند.
۳. سیال بودن و جذابیت بیشتر روند آموزش
سیال بودن و جذابیت کلاس‌های درسی مدارس هوشمند، به معنای وجود ابزارها و شرایطی است که کلاس را از حالت خشک و خسته کننده خارج کرده و با مشارکت دانش آموزان، روند یادگیری را جذاب می‌سازد. به عنوان مثال، یادگیری مبتنی بر بازی و جمله سازی با کلمات، یکی از روش‌هایی است که جذابیت کلاس درس فارسی اول دبستان را دوچندان می‌کند.
۴. فعالیت‌های تفریحی و فوق برنامه
مدارس هوشمند به فعالیت‌های تفریحی و فوق برنامه‌ای مجهز است که نه تنها جنبه سرگرمی دارند، بلکه جمبه آموزشی نیز دارند. به عنوان مثال اردوی تفریحی صبحانه داخل مدرسه، جستجو در فضای وب برای یادگیری یک مبحث درسی و سرگرم کردن دانش آموزان با نظارت معلمان، از جمله امکانات منحصر به فرد مدارس هوشمند می‌باشد.
مدرسه هوشمند چه امکاناتی دارد؟
از جمله امکانات مدارس هوشمند می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- کامپیوتر، لپ‌تاپ و تبلت‌های هوشمند: با جود این تجهیزات در مدارس، دانش آموزان می‌توانند نحوه کار کردن با انواع سیستم‌های کامپیوتری را یاد بگیرند.
- میکروسکوپ‌های هوشمند: میکروسکوپ‌های هوشمند و دیجیتالی که در کلاس‌های آزمایشگاهی به کار می‌روند، اماکن یادگیری حرفه‌ای از طریق مشاهده تصاویر را رقم می‌زند.
- ویدیو پروژکتور: امروزه اغلب مدارس معمولی و حتی هوشمند، ویدیو پروژکتورهایی برای پخش تصویر یا ویدیوی آموزشی نصب می‌شوند و امکان یادگیری شهودی و جذابی را فراهم می‌کنند.
- تخته هوشمند: تخته هوشمند جز اولین تجهیزات مدارس هوشمند به شمار رفته و جایگزین خوبی برای تخته سیاه به شمار می‌رود. این تخته‌ها از امکاناتی مانند نوشتن، پخش ویدیو و صوت آموزشی و ضبط محتواهای آموزشی برخوردار می‌باشند.
- نرم افزار اختصاصی مدرسه: اغلب این نرم افزارها اطلاعاتی شخصی از دانش آموزان مانند حضور و غیاب در کلاس‌های درسی، نمرات دروس، فیلم و ویدیوهای آموزشی و امتحانات آنلاین و … را شامل می‌شوند و یک نرم افزار مکمل آموزشی در مدرسه به شمار می‌رود.
۵ چالش اساسی مدارس هوشمند
درست است که مدارس هوشمند در مقایسه با مدارس معمولی از امکانات و ویژگی‌های متنوعی برخوردار می‌باشد، اما می‌تواند چالش‌هایی را به همراه داشته باشد که به شرح زیر هستند:
- مشکلات امنیتی:
استفاده از فناوری در آموزش و پرورش، باعث ایجاد مسائل امنیتی مانند نفوذ هکرها به سیستم های آموزشی و دسترسی غیرمجاز به اطلاعات شخصی دانش آموزان و معلمان می شود.
- عدم وجود زیرساخت‌های لازم:
برای پیاده سازی مدارس هوشمند، نیاز به زیرساخت های لازم مانند اینترنت پرسرعت، تجهیزات دیجیتالی، سخت افزار و نرم افزارهای مناسب و… است. در برخی مناطق، این زیرساخت‌ها وجود ندارند و باعث محدود شدن امکانات و تجهیزات مدارس هوشمند می‌شود.
- مشکلات ارتباطی:
استفاده از فناوری در آموزش و پرورش، باعث افزایش تعامل بین دانش آموزان و معلمان می‌شود، اما در برخی موارد، مشکلات ارتباطی مانند قطعی اینترنت و… باعث ایجاد مشکلاتی در فرآیند آموزش و پرورش می‌شود.
- نگرانی های اجتماعی:
برخی افراد نگران تأثیر استفاده از فناوری در آموزش و پرورش بر روابط اجتماعی و تعاملات انسانی هستند. آنها معتقدند که استفاده از فناوری، باعث کاهش تعاملات انسانی و رابطه بین افراد می‌شود؛ به همین علت است که بسیاری از مدارس هوشمند با مشکلات و چالش‌هایی اساسی مواجه می‌شوند.
- عدم توانایی استفاده از فناوری‌های مدرن:
برخی از معلمان و دانش آموزان، ندارای توانایی کافی در استفاده از فناوری هستند و نمی‌توانند به خوبی از منابع آموزشی دیجیتال استفاده کنند. این مسئله باعث کاهش کارآیی در مدرسه هوشمند خواهد شد.
مدرسه هوشمند و غیر انتفاعی پیشرو در شرق تهران
دبستان پسرانه غیر انتفاعی و هوشمند پیشرو، واقع در محله تهرانپارس (شرق تهران)، با قرار دادن تربیت، آموزش و پرورش دانش آموزانی خلاق و مبتکر، با تفکر انتقادی و قدرت حل مسئله در اولویت کاری خود، توانسته است تا به عنوان یکی از بهترین مدارس غیر انتفاعی در شرق تهران شناخته شود.
این دبستان نه تنها تجهیزاتی هوشمند دارد، بلکه طرح کیف در مدرسه را پیاده سازی کرده تا بتواند وظیفه حل تلکیف در خانه را از روی دوش فرزندان شما بردارد. همچنین مدرسه پیشرو توانسته است با فراهم کردن تجهیزات و سخت افزارهای مربوطه مانند کامپیوتر و اسمارت برد ، ویدئو پرژکتور و سایت کامپیوتر کاملا مجهز برای کل مدرسه به این مهم دست پیدا کند .
